Cliché, maar aan alles wat verderfelijk is kleven kleine deeltjes hoop, zelfs aan een coronavirus. Juist nu proberen kunstenaars, muzikanten, dj’s en producers toch vooral te blijven doen waar ze goed in zijn. Moedig ze aan. Blijf maken, creëren en delen, op afstand, in de cloud, over de stream, in Club Quarantaine.

Maar logischerwijs voelt het ook alsof we in de artistieke overleefstand zitten. Dat bijvoeglijk naamwoord lijkt me essentieel hier, want laten we vooral alles in perspectief plaatsen, hoe moeilijk dat soms ook is. Ook deze sector krijgt een enorme klap die voor sommigen een knock-out zal zijn. Dat clubs wellicht voorgoed moeten sluiten is enorm kut en verdrietig, een doemscenario dat steeds reëler wordt. Festivalorganisaties zullen failliet gaan, dj’s en producers moeten noodgedwongen (tijdelijke) uitkeringen aanvragen, freelancemuziekjournalisten zullen nóg minder gaan verdienen. Maar in tegenstelling tot acute gezondheidsproblemen is dat iets waar we op een creatieve manier van terug kunnen veren.

Perspectief: in Nederland kunnen dj’s en producers aanspraak maken op financiële bijstand, in Italië ben je als artiest de pineut. Op Facebook schrijft Laura Agnusdei, die o.a. optrad bij Rewire en binnenkort bij Dekmantel muziek uitbrengt: ‘‘De meesten van ons [Italiaanse muzikanten] komen niet eens in aanmerking voor overheidssteun. Omdat we vaak 'zwart' worden betaald, bestaan we wettelijk niet.’’ Ouch.  

Het geeft moed om te zien dat de clubscene veerkracht toont en zich online in rap tempo mobiliseert. De Bandcamp-geste van afgelopen vrijdag was inspirerend, de onderlinge support die vervolgens op gang kwam hartverwarmend.

Onze aandacht en steun ging tot nu toe logischerwijs vooral uit naar producers, labels en dj’s, artiesten die doorgaans onze bühnes maken tot wat ze zijn en ook nu de spotlights krijgen. Maar laten we alsjeblieft de drijvende krachten achter al die scheppende kunstenaars niet vergeten. Zonder steigerbouwers geen festivals, zonder office managers geen nachtclubs, zonder portiers geen dansvloeren, zonder designers geen platenhoezen, zonder plekken om te dansen geen clubcultuur. Ook die inkomens zijn verdampt.

Voor wie het zich kan veroorloven: denk alsjeblieft twee keer na voordat je je geld van een geannuleerd evenement terugvordert. Met ieder ticket dat je niet laat refunden, vergroot je de kans op een doorstart van je favoriete feest. Kan je het volledige bedrag niet missen? Overweeg om de helft terug te vragen. Want hoe hoopvol het ook is om te zien dat we onze artiesten en labels niet aan hun lot overlaten, festivalorganisaties, clubs, en alle mensen die het achter de schermen mogelijk maken dat wij kunnen dansen, verdienen ook onze solidariteit.

En die kleine deeltjes hoop? Die zitten ‘m wat mij betreft in de enorme vracht nieuwe muziek die sinds afgelopen vrijdag online staat. Een etmaal waarin, voor zover ik kan beoordelen, de meeste digitale releases op één dag zijn uitgebracht – kleine overwinningen die we juist nu moeten vieren. Bandcamp sluisde al het geld linea recta richting labels en producers, zonder zelf een percentage te pakken (normaliter 15 procent voor muziek, 10 voor merchandise).

Het is fascinerend om te zien hoe omwille van die overlevingsdrang producers en labels materiaal te koop aanbieden, muziek die vóór COVID-19 niet door de zelfopgelegde kwaliteitscontrole kwam. Maar coronanood breekt wet. Muziek die blijkbaar jarenlang op de plank lag, staat sinds vrijdag opeens online. Muziek die je zonder een coronapandemie wellicht nooit zou hebben gehoord.

Een voorzichtige conclusie? Een pandemie maakt niet alleen creatief, het is een tegengif voor dat ellendige imposter syndroom, het gevoel, herkenbaar voor iedereen die uit het niets iets creëert - muzikant, schrijver, promoter - dat wat jij doet in vergelijking met anderen nooit goed genoeg is. Ik vraag me sinds vrijdag af van hoeveel parels we verstoken zijn gebleven, hoe ons elektronische muzieklandschap er uit had gezien wanneer we met z’n allen een tikje minder onzeker of streng waren geweest.  

Maar laat het dit dan zijn, die boodschap van hoop en solidariteit. Niemand is in zijn eentje onzeker, we zijn het allemaal. En dat is oké. Waar we deze pandemie dankbaar voor kunnen zijn, is dat artiesten en labels noodgedwongen iets minder streng voor hun eigen werk zijn. Sterker nog, als ik zie hoe veel goede muziek er nu alsnog wordt uitgebracht, zouden diezelfde artiesten en labels in de toekomst hun werk óók moeten laten beoordelen door mensen die enkel een inspirerend en geen artistiek of financieel belang hebben. Resultaat? Zie hieronder.

Wees solidair en bedenk: juist nu kan je creatieve risico’s nemen. Dit is waar kunst voor gemaakt is.  

Loraine James bracht in 2019 For You And I uit, een briljante plaat vol frisse avant-garage en -jungle, afgelopen vrijdag kregen we daar de ‘demos’ en de ‘ditched’ tracks bij

(Roman) Hiele, Belgische boy wonder van de akoesmatische muziek (waarbij je geluid waarneemt zonder dat je de bron ziet; bv. radio luisteren is een akoesmatische ervaring), bracht afgelopen vrijdag een nieuw album uit met nummers die hij tussen 2015 en 2019 produceerde

Lucrecia Dalt zette de outtakes van haar fabelachtige Anticlines-album online (en ik vind ze beter dan de intakes)

Toxe (o.a. bekend van PAN, gelauwerd label voor avant-gardistische elektronische muziek) zette ‘‘een track die eerder als een schets voelt in plaats van een nummer dat af is’’ online (maar met haar beschrijving ben ik het hartgrondig oneens, dit is af en prachtig)

De Chileens-Belgische Bear Bones, Lay Low (o.a. releases op No ‘Label’ een sublabel van Rush Hour) bundelde al zijn percussiegeweld in een spotgoedkope compilatie

Lorenzo Senni’s Presto!? biedt releases uit de eerste jaren van het label digitaal aan, muziek die tot voor onverkrijgbaar/onbetaalbaar was, van o.a. Donato Dozzy, Mechatok en Senni zelf