‘‘Hoe zorgen we ervoor dat we niet alleen onze plekken in Amsterdam kunnen behouden, maar ook door kunnen geven aan een nieuwe generatie? Hoe geef je jonge mensen die overlopen van ideeën het gevoel dat er op het gebied van nachtcultuur nog iets mogelijk is in Amsterdam?’’

Het gevoel dat er nog iets mogelijk is in het Amsterdamse nachtleven ontbreekt vaak bij Maru Asmellash. Hij is medeoprichter van kledingmerk The New Originals, organiseerde met hiphopcollectief SMIB een succesvol festival, organiseerde een feest in het Stedelijk dat massaal door jongeren werd bezocht en was in het verleden vaak bij hiphopfeest Bassline te vinden. Maru was een van de gasten van De Nachttafel, een talkshow van het Kantoor van de Nacht, Stichting Nachtburgemeester en DJBroadcast met als thema: hoe zorgen we ervoor dat nachtcultuur niet alleen onderdeel van onze hoofdstad blijft, maar ook weer kan groeien?

Om het Amsterdamse nachtleven veelzijdig te houden en tegenwicht te bieden aan commercialisering, moeten we de ruimte voor nachtcultuur beschermen. Maar hoe doe je dat? Die vraag stond onlangs centraal tijdens De Nachttafel. Touria Meliani (wethouder Kunst & Cultuur), Martijn Braamhaar (directeur Bureau Broedplaatsen), Liese Kingma (Clubcommission Berlin) en Maru Asmellash gingen met elkaar in gesprek.

Stichting N8BM A’DAM lanceerde onlangs een nieuwe campagne waarin ze aandacht vraagt voor de groeiende druk op het vrijzinnige en diverse nachtleven in Amsterdam. Maar hoe slecht staat die Amsterdamse nacht er eigenlijk voor? En is het aanbod wel zo divers als we zelf vinden?

Vooral Touria en Maru hielden de clubscene een spiegel voor. Wethouder Meliani riep op tot onderzoek én actie. Ze herhaalde de boodschap die ze in dit interview met DJBroadcast onlangs verkondigde. ‘‘Het gaat de gemeente om meerjarenplannen, om het grote plaatje. De scene moet in de spiegel kijken en niet zonder argumenten roepen: er is te weinig plek. Hoe is het aanbod nu en wie krijgen er nog helemaal geen ruimte? Die vraag wil ik eerst beantwoord zien. Ik hou niet van onderzoeken maar denk dat het in dit geval noodzakelijk is. Daarna moeten we zo snel mogelijk samen aan de slag. Denk goed na over hoe je als clubscene ervoor zorgt dat je nieuw talent aantrekt en hoe je jonge mensen een podium kan bieden.’’

''Het zijn plekken die op non-commerciële, non-bureaucratische voorwaarden toegankelijk zijn''

Maru vertegenwoordigt een scene die overloopt van het talent, maar het vaak moeilijk vindt om een voet tussen de deur te krijgen. ‘‘Locaties als De School en Garage Noord hebben hun succes bewezen, maar het zijn niet per se plekken waar de scene waar ik vandaan kom zich altijd thuis voelt. Hetzelfde geldt voor het centrum van Amsterdam. Wij zouden daar heel graag iets willen doen, maar dat is niet makkelijk. Als je ziet wat er nu allemaal in de Bijlmer gebeurt, welke initiatieven in Nieuw-West zijn opgestart. Dat is top, maar we moeten wel weten waar we aan toe zijn. Wat zijn de richtlijnen van de gemeente? Biedt die mensen perspectief. Wij willen het gevoel krijgen dat ook wij bij dit nachtleven betrokken mogen zijn en mogen blijven. Geef ons het gevoel dat de nacht ook voor ons is.’’

De wethouder pleit voor een betere infrastructuur als het gaat om het indienen van nieuwe plannen. ‘‘Er moet een gemeentelijk loket komen waar je met je tijdelijke idee terecht kan. Het moet duidelijk zijn aan welke richtlijnen men moet voldoen. Een loket met ambtenaren die ook weten wáár in de stad er iets kan. Nu is het vaak zo dat iemand met een plan naar een ambtenaar stapt, maar die ambtenaar heeft een bepaald beeld van hoe een situatie nu is. Tijdelijke plekken staan niet op de radar, laat staan dat die ambtenaar heeft nagedacht over hoe je zo’n gebied tijdelijk in zou kunnen richten.’’

Maru is kritisch over een beleid dat vooral gaat over tijdelijke plekken. ‘‘Ik denk dat het belangrijk is dat je permanent ruimte voor nieuw talent creëert. Tijdelijkheid kan ook demotiverend werken. Als je als stad ook op de lange termijn verzekerd wil zijn van nieuwe aanwas, moeten er meer permanente nachtlocaties bij.’’

Ook Liese Kingma van Clubcommission Berlin, de Berlijnse variant van Stichting Nachtburgemeester, en directeur Bureau Broedplaatsen Martijn Braamhaar gingen met elkaar in gesprek. Ze spraken over concrete oplossingen: hoe kunnen we de problemen rond nachtcultuur in een almaar uitdijende stad het hoofd bieden? Liese: ‘‘Het belangrijkste is dat Amsterdam meer ruimte gaat maken voor non-commerciële initiatieven; voor jonge mensen die het aan middelen om iets op te zetten ontbreekt. Je kan eindeloos over risico’s praten, maar ga nou een keer kijken wat er gebeurt als we jonge mensen de sleutels van de stad geven. In Berlijn pakt die strategie heel succesvol uit, dus laten we het in Amsterdam op zijn minst proberen.''

Martijn Braamhaar van Bureau Broedplaatsen benadrukt het belang van ruimte voor experiment. ‘‘Je moet als initiatiefnemer ook kunnen falen, niet alles hoeft in een keer te lukken. Daar moet in de eerste plaats ruimte voor zijn. Maar als je dan eindelijk een locatie hebt, moet het niet zo zijn dat daar een dik verdienmodel aan vastzit. Dan moet je telkens wanneer je iets organiseert stressen of je genoeg biertjes verkoopt. Je moet af en toe iets kunnen organiseren wat niks oplevert of zelfs mislukt. Die ruimte voor experiment is essentieel. Bureau Broedplaatsen helpt met het zoeken naar dat soort ruimtes. En ja, je kan ons altijd bereiken voor vragen of hulp.’’ Hij voegt eraan toe dat Bureau Broedplaatsen samenwerkt met Clubcommission Berlin en dat Amsterdam daar de komende tijd de vruchten van gaat plukken.   

Liese vult aan: ‘‘In Berlijn heeft dat onderzoek waar Touria om vraagt al plaatsgevonden. Samen met universiteiten hebben we in kaart gebracht waar er nog plekken zijn waar lawaai gemaakt kan worden. Voor die locaties bedachten we het Model Spaces Project dat binnenkort ook in Amsterdam wordt gelanceerd. Het zijn plekken die op non-commerciële, non-bureaucratische voorwaarden toegankelijk zijn. Oftewel: je hoeft niet je bankrekening te laten zien of een garantstelling te hebben, noch hoef je allerlei vergunningen aan te vragen. In Berlijn wordt nu volop geëxperimenteerd met dat model waarbij publieke ruimtes bijvoorbeeld voor gratis toegankelijke open air festivals worden gereserveerd.’’

Luister naar het volledige gesprek via onze Soundcloud-pagina. (De intro van het gesprek is helaas niet goed geregistreerd, maar als eerste aan het woord zijn Touria en Maru):

De Nachttafel is een initiatief van het Kantoor van de Nacht, Stichting N8BM en DJBroadcast