De dansscene (m) is het 'zat'

Tegen een van de hardnekkigste misstanden in onze maatschappij – seksisme - zijn verdragen getekend en meldpunten opgetuigd. Geholpen heeft het weinig. Sterker nog, de goegemeente is ‘het zat’, dat politiek correcte geneuzel binnen de elektronische muziekscene, dat gezeik van die wijven die gewoon eens goede plaatjes moeten gaan draaien, in plaats van online een potje te gaan zitten janken.

‘Zat’ is de scene het. Dj’s (m), heads van allerlei verschillende soorten content (ik verzin dit niet), organisatoren (m), programmeurs (m). Compleet overtrokken gedoe vinden ze het. Doodvermoeiend, zielenpieterij, fucking bullshit.

Vrouwen die seksisme ervaren, zijn het al jaren ‘zat’ dat ze vanwege hun geslacht twee keer zo hard moeten vechten voor een plek op de line-ups. Vrouwen die seksisme ervaren, zijn het al jaren ‘zat’ dat ze binnen gerenommeerde muziekorganisaties nauwelijks toonaangevende posities innemen. Vrouwen die seksisme ervaren, zijn het al jaren ‘zat’ dat ze in de media aantoonbaar minder ruimte dan hun mannelijke collega’s krijgen. Maar ja, vrouwen die seksisme ervaren zijn vrouwen, en vrouwen moeten niet zo janken. En iedere man die de jankende vrouwen steunt doet dat vanuit een misplaatste morele superioriteit. Stelletje Gutmenschen. 

Heb je ambities binnen de elektronische muziek en ben je een vrouw? Tsja. Slik het dan maar dat een dj, het collectief waartoe hij behoort, de organisaties die hem boeken, het instituut dat lafhartig geen stelling durft te nemen en het dus impliciet eens is met zijn uitspraken, de kritiek op seksisme wegwuiven als aanstellerij.

Als je het als vrouw zat bent in onze scene, moet je rustig op je beurt wachten. Vrouwelijke artiesten, jullie kunnen maar beter zwijgzaam luisteren naar al die goedbedoelde mannelijke adviezen. ‘‘Je moet je er gewoon invechten. Denk je dat het voor mij makkelijk was toen ik begon? Met zo’n goeie kop vergeten ze je niet snel, dat is een voordeel.’’

Wanneer je als vrouw een probleem hebt met seksistische uitspraken, mag je niet een keer flink hard rochelen nee, je moet éérst om tafel met degene die de seksistische uitspraken heeft gedáán. ‘‘Konstantin, wil je me alsjeblieft eens uitleggen hoe dat zit? Waarom kunnen vrouwen minder goed draaien dan mannen? Hoe komt het dat dat evolutionair is bepaald?

Wanneer je als vrouw institutioneel seksisme aankaart, open je een heksenjacht. Een internetpetitie staat gelijk aan de brandstapel. Arme Konstantin. Die jongen had het vorig jaar al zo moeilijk, en nu hebben we het er wéér over. Wanneer je als vrouwelijke journalist een mannelijke dj interviewt, moet je twee keer vragen of hij het met zijn woorden wel zo heeft bedoeld. Wanneer je als vrouwelijke journalist de uitspraken van een mannelijke dj opschrijft, moet je goed nadenken over de consequenties voor zijn carrière. Wanneer je als vrouwelijke journalist dubieuze uitspraken van een mannelijke artiest in een gerenommeerd muziekmagazine publiceert, word je niet op je woord geloofd maar ben je slechts ‘‘één bron’’. Wanneer The Black Madonna die uitspraken vervolgens bevestigd is The Black Madonna ‘‘een dj die eerst eens moet leren mixen voordat ze iets roept.’’ Als er bijval klinkt van Dr. Rubinstein. Als Discwoman een smakeloze Konstantin-anekdote opdist. Vier vrouwen die onafhankelijk van elkaar zijn uitspraken bevestigen? Ik weet het nog zo net niet hoor! Het blijven toch vrouwen!

Konstantin deed een Stef Blokje, waar het zoveel hoopvoller was geweest wanneer hij had toegegeven dat het oliedom was om zelfs maar de suggestie van misogynie te wekken. Hij had bijvoorbeeld kunnen zeggen dat er heel veel fantastische vrouwelijke dj’s zijn. Hij had kunnen zeggen dat de afgelopen veertig jaar vooral mannelijke dj’s op een voetstuk zijn geplaatst, en dat het nu misschien qua aandacht naar de andere kant doorschiet, maar dat dat prima is want dan komen de dingen op een dag misschien in balans. Hij had kunnen zeggen: ‘‘Hier vrouwelijke producers: de komende tien Giegling-releases zijn voor jullie. Hij had kunnen zeggen: ‘‘Mea culpa vrouwelijke dj’s, jullie draaien dit jaar op al onze showcases.’’

Maar dat deed-ie niet, en dus verloopt deze discussie via een bekend patroon. Nederland op z’n smalst. Tolerantie bestaat in dit land niet. Er zijn hier geen gelijke kansen voor iedereen. Institutioneel seksisme wordt structureel vergoelijkt. Zodra je de gevestigde orde tegen de grijze haren strijkt, een keer een kritische vraag stelt, omdat je angstig wordt van het gegeven dat je de dansvloer of de publieke ruimte deelt met mensen die vinden dat je niet zo moet zeuren wanneer je als vrouw voor incompetent wordt uitgemaakt, ben je een party crasher, een doodvermoeiende zielenpiet. Die intolerantie is blijkbaar ook tot in onze ooit zo vooruitstrevende dancescene doorgedrongen. Wanneer je middels een volkomen ongevaarlijke petitie oppert dat er heel misschien toch wel wat vooroordelen kleven aan de manier waarop mannen de achtergestelde positie van vrouwen beoordelen, is woede je deel.

Blijkbaar is het nodig om van de digitale daken te schreeuwen dat je het fucking ‘zat’ bent. Dat je klaar bent met dat eeuwige gepolder. Dat nuance soms overboord moet, omdat er anders helemaal niks in deze scene verandert. Dat instituten als het ADE er niet langer mee wegkomen wanneer ze zich verschuilen achter organisaties die line-ups cureren. Er is niks, maar dan ook helemaal niks moreel superieur aan het aankaarten van institutioneel en structureel seksisme.

Wie de petitie tekent, betuigt publiekelijk steun aan de initiatiefnemers, de mensen die keer op keer met dit genormaliseerde seksisme te maken hebben, die daar boos en verdrietig en radeloos van worden.

Wat de initiatiefnemers van deze petitie doen, is clubcultuur en haar boegbeelden serieus nemen. Kritisch zijn. Er gaat iets heel erg mis en ze vragen of dat kan stoppen. Zonder meel in de bek, met open vizier. Ze nemen geen genoegen met drogredenen en clichés waarmee fans van artiesten, labels of organisaties zich doorgaans laten afschepen.

Wat al die commentaren wegzetten als gezanik, is eigenlijk niks anders dan het bewijs dat zo’n petitie hard nodig was. Onaangedaan door groepsdruk stellen sommige mensen af en toe nog een kritische vraag, en zitten ze er niet mee om tegen al die conservatieve, in katzwijm gevallen danceliefhebbers te zeggen: ‘‘Gebruik je hersens. Zet je ego opzij. Dit gaat niet om jou, maar om iets veel groters. Het kan anders. En het is nog lang niet te laat.’’